Hak kayıplarının ve ceza infaz kurumları ile denetimli serbestlik müdürlüklerinde oluşabilecek yoğunluğun önlenmesi bakımından izinde bulunan hükümlülerin izin bitimini takip eden yedi gün içinde dönüşlerinin sağlanmasına imkân tanınmaktadır.

İzinden dönecek hükümlülerin “infaz işlemlerinin devam ettiği kurumlara”, bu anlamda kapalı veya açık ceza infaz kurumlarına ya da denetimli serbestlik müdürlüklerine başvurması gerekmektedir.

Maddenin sekizinci fıkrasıyla, koşullu salıverilmenin geri alınması nedeniyle 31/7/2023 tarihi itibarıyla cezası aynen infaz edilen hükümlüler ile ikinci defa mükerrir olup 31/7/2023 tarihi itibarıyla bu cezanın infazı için ceza infaz kurumunda bulunan hükümlülerin bu cezalarının infazı bakımından açık ceza infaz kurumuna erken ayrılma veya denetimli serbestliğe erken ayrılma düzenlemelerinden faydalanamayacağı açıkça belirtilmektedir.

Halen Covid-19 izninde bulunan hükümlüler, sayıca 120.000’i aşarak devasa bir kitleye ulaşmıştır. Bu rakamsal büyüklük dikkate alındığında, iznin hitamında kurumlara geri dönüş sürecinin sancılı olması beklenmektedir.

Madde gerekçesine göre, izinden dönecek hükümlülerin “infaz işlemlerinin devam ettiği kurumlara”, bu anlamda kapalı veya açık infaz kurumlarına ya da DSM’lere başvurmaları gerekmektedir.

Bununla birlikte uygulamada hükümlüler açık kurumlara ayrılıp Covid-19 iznine gönderilirken kendilerinden ilerleyen zamanlarda denetimli serbestlik tedbirine başvurulduğunda ilgili DSM’nin belirlenmesi amacıyla adres ve talep içeren dilekçe alınmaktadır.

Covid-19 izninden yararlanarak toplum arasına gönderilen hükümlüler ile koşullu salıverilme süreleri çok uzun olan çocuk yaşta hükümlüler, denetimli serbestlik tedbirinden yararlanmayacakları için yaşlarına göre açık kurumlara veya çocuk eğitimevlerine fiilen dönmek zorundadır.

DSM’ye infaz hâkimliği kararında belirtilen süre içerisinde başvurmaması halinde 2 iş günü daha mesai bitimine kadar beklenmesi, bu süre içerisinde de başvurmaması durumunda kayıt kapatılarak herhangi bir işlem yapılmadan infaz hâkiminden hükümlünün açık kuruma iadesinin talep edilmesi, bu süreçte mazereti bulunan yükümlüler için gerekli esnekliğin tanınması, ihtiyaç duyulması halinde iş ve işlemlerin yerine getirilmesinde telefon, UYAP SMS vb. iletişim yöntemlerinin kullanılması istenmiştir.

Covid-19 iznine gönderilmiş bir hükümlünün, izin süresi içerisinde yeni suç/lar işlemesi hâlinde nasıl bir yol izleneceği konusunda bir hüküm sevk edilmemesi eksikliktir. Açık kurum hükümlüsünün izin süresinde ne kadar suç işlerse işlesin, tutuklanması veya başkaca cezalarının infaza verilmesi üzerine açık kuruma ayrılma koşullarını yitirmesi hariç, kapalı infaz kurumuna dönüş yolu bulunmamaktadır. Kapalı veya açık kurumdan Covid-19 iznine gönderilen ve izin süresi içerisinde başka bir suç işleyerek tutuklanıp kapalı kuruma alınan hükümlü, söz konusu tutukluluğundan tahliye edildiğinde, başkaca yasal engeli yoksa tekrar Covid-19 iznine ayrılmaktadır. Açık kurumdan Covid-19 iznine gönderilen hükümlü, bu süre içerisinde denetimli serbestliğe ayrıldığında, infaz kurumuyla fonksiyonel bağlantısı koparak denetimli serbestlik yükümlüsü olmakta, ancak Covid-19 izinlisi sayılmaya devam etmektedir.

Adalet bakanlığın yayımladığı duyuruya göre Covid -19 iznine tabi olarak cezaevine geri dönecekler ve geri dönmeyecekler, Ayrıca infaz durumunu öğrenmek isteyenler E-devletten Adalet Bakanlığı bölümünde yer alan Hükümlü İnfaz Bilgileri Sorgulama sekmesinden öğrenebilecektir.